29. Time, change & movement

Time, change & movement

Bij elke beweging, zowel fysiek als abstract, speelt tijd een sleutelrol in het tot uiting komen van verandering.

In de moderne tijd is men verandering gaan bestuderen vanaf de 17de eeuw, toen Isaac Newton in Engeland en Gottfried Leibnitz in Duitsland infinitesimaalrekening ontwikkelden. Deze tak van de wiskundige analyse maakte het mogelijk veranderingen in de tijd te beschrijven met behulp van vergelijkingen.

Veranderingen kunnen bestudeerd, gesimuleerd en artificieel gecreëerd worden dankzij een dynamisch systeem, een wiskundig model dat een object of systeem voorstelt met een eindig aantal vrijheidsgraden die volgens een evolutieregel veranderen in de tijd.

Steeds meer wetenschappers verdiepten zich in die systemen en hun wetten, en vroegen zich af of men die kon sturen. Midden de 19de eeuw ontstonden disciplines zoals automatiseringswetenschap en meet- en regeltechniek om het gedrag van mechanische machines te regelen. Die disciplines evolueerden en werden essentieel voor de werking van de moderne aandelenbeurzen en het ontwikkelen van artificiële intelligentie.

De studieterreinen vertakten zich in allerlei richtingen, die zich allemaal verdiepen in de interactie van tijd met ruimte en materie. Ze onderzoeken de verhouding van het ‘nu’ tot de transformatie ervan in ‘later’.

Of ze nu gebruikt wordt om een complex elektromechanisch systeem in goede banen te leiden, de relatie tussen tijd en ruimte uit te drukken via het lichaam van een danser, of om financiële algoritmes aan te sturen, wiskunde is het alfabet van de taal van beweging en verandering in de tijd.